Nghiến răng – thói quen vô thức nhưng âm thầm hủy hoại sức khỏe răng miệng của chúng ta trong lúc chúng ta “say giấc nồng”. Nhưng mọi vấn đề sẽ được giải quyết khi có Alisa, hãy để Alisa “cứu cánh” , giúp bạn loại bỏ thói quen xấu này. Cùng Alisa tìm hiểu về triệu chứng, nguyên nhân và cách khắc phục hiện tượng nghiến răng nhé.
Nghiến răng khi ngủ là hiện tượng gì?
Nghiến răng, hay còn gọi là bruxism, là tình trạng cơ hàm hoạt động quá mức, dẫn đến việc siết chặt và di chuyển hàm dưới. Hiện tại, nguyên nhân chính gây ra tình trạng này vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, bệnh thường liên quan đến tình trạng căng thẳng, rối loạn khớp cắn, dị ứng và tư thế ngủ không đúng. Hoạt động này có thể tạo ra âm thanh ken két gây khó chịu cho người xung quanh. Đáng tiếc, hiện có rất ít thông tin về nguyên nhân và ảnh hưởng của này. Vì vậy, việc đánh giá và điều trị cẩn thận là cách tốt nhất để đưa ra các chỉ định phù hợp.
Dấu hiệu của hiện tượng nghiến răng
Nghiến răng là một hành vi xảy ra trong vô thức nên chúng ta thường không nhận biết được sự xuất hiện của nó. Dưới đây là một số dấu hiệu có thể giúp bạn nhận diện hiện tượng này:
- Tiếng ken két: Răng nghiến chặt vào nhau tạo ra tiếng kêu rõ ràng.
- Tổn thương răng: Răng có thể bị dẹt, sứt mẻ, lung lay hoặc gãy.
- Mài mòn men răng: Men răng bị mài mòn nghiêm trọng.
- Đau răng: Răng trở nên nhạy cảm hơn, dễ ê buốt khi ăn uống.
- Mỏi cơ hàm: Cơ hàm có thể bị căng cứng hoặc hàm bị khóa không thể đóng mở hoàn toàn.
- Đau nhức hàm và mặt: Cảm giác đau có thể lan tỏa đến cổ và mặt.
- Đau tai: Cảm giác đau tai mặc dù không có vấn đề gì về tai.
- Nhức đầu: Đau đầu âm ỉ từ vùng thái dương, thường xảy ra vào buổi sáng.
- Giấc ngủ bị gián đoạn: Chất lượng giấc ngủ giảm do sự khó chịu từ nghiến răng.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng nghiến răng khi ngủ
Yếu tố tâm lý xã hội
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, những người thường xuyên chịu áp lực và đối mặt với nhiều căng thẳng tâm lý sẽ có xu hướng nghiến răng trong lúc ngủ như một cách giải tỏa những căng thẳng mà ban ngày họ phải chịu đựng. Áp lực đi kèm với lo âu, sự kìm nén có thể kích hoạt các hoạt động của não bộ. Điều này làm tăng kích thích thần kinh, có thể gây nên tất cả các phản ứng của nghiến răng.
Yếu tố di truyền
Những người có thành viên trong gia đình đang hoặc từng mắc chứng nghiến răng khi ngủ có nguy cơ cũng mắc phải hiện tượng này. Nghiên cứu cho thấy rằng có thể có một mức độ liên quan đến di truyền trong việc phát triển tật nghiến răng chỉ ra rằng 21 – 50% những người bị nghiến răng ban đêm có thành viên trong gia đình từng mắc tật này trước đây.
Tác dụng phụ của thuốc
Một số tác dụng phụ của các loại thuốc và thuốc gây nghiện làm tăng nguy cơ nghiến răng như: Thuốc chủ vận và đối kháng dopamine. Thuốc chống trầm cảm ba vòng. Các chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc. Rượu, cocaine..
Bệnh lý cá nhân
- Do nhiễm ký sinh trùng đường ruột, rối loạn tiêu hóa hay dị ứng thức ăn. Đây là những nguyên nhân có thể có ở trẻ em (Marks, 1980). Rối loạn dinh dưỡng, tiết niệu, nội tiết cũng là những yếu tố thuận lợi gây chứng nghiến răng, phổ biến ở trẻ em hơn người lớn.
- Tình trạng thiếu vitamin, mất cân bằng enzym cũng có ảnh hưởng đến bệnh.
- Các rối loạn thần kinh trung ương có thể liên quan đến bệnh: Chứng bại não, Bệnh Down, Động kinh, Bệnh Huntington, Bệnh Leigh, Nhiễm khuẩn màng não, Bệnh Parkinson, Stress sau chấn thương, Hội chứng Rett.
Tác hại của việc nghiến răng khi ngủ
Nghiến răng phần lớn không gây ra những biến chứng nghiêm trọng. Nhưng nếu bệnh nhân nghiến răng với mức độ nặng và thường xuyên có thể gây ra một số tác hại như:
- Tổn thương răng: Có thể làm mòn men răng, khiến răng trở nên nhạy cảm hơn. Nếu nghiến răng quá mức, có thể dẫn đến việc gãy răng hoặc làm tổn thương các phục hình răng như răng sứ, mão răng.
- Tổn thương xương hàm: Sự siết chặt quá mức có thể làm tổn thương cấu trúc xương hàm, gây đau và làm suy yếu các khớp nối.
- Ảnh hưởng đến phục hình răng: Nếu bệnh nhân có các phục hình răng, như mão răng hoặc cầu răng, có thể gây tổn thương hoặc làm hỏng các phục hình này.
- Nhạy cảm và gãy răng: Mòn men răng do nghiến răng có thể làm răng nhạy cảm hơn với các kích thích như nóng, lạnh, và có thể dẫn đến gãy răng.
- Rối loạn khớp thái dương hàm: Gây ra các triệu chứng như đau và cứng cơ hàm, khó mở miệng.
- Căng thẳng đầu và đau nhức đầu
- Đau mặt và đau hàm: Sự căng thẳng và áp lực từ nghiến răng có thể gây đau mặt và đau hàm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
- Biến dạng khuôn mặt: Trong trường hợp nghiến răng nghiêm trọng và kéo dài, có thể dẫn đến biến dạng khuôn mặt do sự thay đổi cấu trúc xương hàm.
Giải pháp khắc phục chứng nghiến răng khi ngủ
Nghiến răng mức độ thường nhẹ không cần điều trị, tuy nhiên phương pháp điều trị sẽ được cân nhắc trong các trường hợp nặng và có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe. Điều trị nghiến răng với mục tiêu là giảm đau, giảm ảnh hưởng đến răng, phục hình, khớp thái dương hàm và hạn chế nghiến răng tiếp diễn.
Phương pháp nha khoa
Máng nhai
Máng nhai là một thiết bị hỗ trợ, thường được làm từ chất liệu nhựa acrylic cứng trong suốt hoặc vật liệu mềm. Chúng được thiết kế vừa khít với răng nhằm ngăn chặn sự phá hủy răng và giảm thiểu các cơn đau cơ, cũng như tình trạng đau khớp thái dương hàm do nghiến răng gây ra.Máng nhai có thể được sử dụng vào ban đêm hoặc ban ngày tùy theo mức độ nghiêm trọng của tình trạng này. Để đảm bảo hiệu quả và an toàn, máng nhai cần được kiểm tra định kỳ vài tuần hoặc vài tháng một lần bởi bác sĩ răng hàm mặt.
Chỉnh răng
Trong những trường hợp nghiến răng nghiêm trọng, khi răng bị mài mòn quá nhiều dẫn đến ê buốt hoặc làm ảnh hưởng đến khả năng nhai, nha sĩ có thể áp dụng các biện pháp chuyên sâu để khắc phục. Một trong những giải pháp phổ biến là chỉnh lại bề mặt nhai của răng, giúp cải thiện chức năng nhai. Ngoài ra, nếu răng đã bị hư hại nặng, việc sử dụng mão răng (khuôn định hình răng) sẽ giúp bảo vệ và sửa chữa những tổn thương, đồng thời khôi phục hình dáng và chức năng của răng.
Sử dụng thuốc
- Thuốc giãn cơ: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề nghị người bị nghiến răng dùng thuốc giãn cơ trước khi đi ngủ trong một khoảng thời gian ngắn.
- Tiêm botox: Tiêm Botox có thể được sử dụng đối với một số người mắc chứng nghiến răng nặng và không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.
- Thuốc chống lo lắng hoặc căng thẳng: Bác sĩ có thể khuyên bạn sử dụng thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc chống lo âu trong thời gian ngắn để giúp bạn đối phó với căng thẳng hoặc các vấn đề cảm xúc khác.
Một số phương pháp khác
- Trị liệu tâm lý: Tìm đến sự giúp đỡ từ các nhà trị liệu hay bác sĩ tâm lý có thể giúp quản lý căng thẳng
- Thay đổi hành vi: Luyện tập, thực hành điều chỉnh miệng và hàm về vị trí thích hợp.
Biện pháp phòng ngừa
- Kiểm soát căng thẳng: Thư giãn bằng cách nghe nhạc, tắm nước ấm, hoặc tập thể dục có thể giúp giảm căng thẳng và nguy cơ mắc chứng nghiến răng.
- Tránh các chất kích thích trước khi ngủ: Hạn chế uống rượu, bia, cà phê hoặc trà chứa caffein vào buổi tối, vì những chất này có thể làm tình trạng nghiến răng trở nên nghiêm trọng hơn.
- Cải thiện chất lượng giấc ngủ: Đảm bảo ngủ đủ giấc và tránh thức quá khuya sẽ giúp ngăn ngừa hiện tượng nghiến răng.
- Khám răng định kỳ: Thăm khám nha sĩ thường xuyên là cách tốt nhất để phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh nghiến răng và có biện pháp điều trị kịp thời.
- Thư giãn cơ hàm: Trước khi đi ngủ, hãy thực hiện các bài tập thư giãn cơ hàm như xoa bóp nhẹ nhàng vùng hàm, cổ và vai để giảm căng thẳng ở cơ hàm, từ đó giảm thiểu tình trạng này khi ngủ.
Hãy đến ngay Alisa để được tư vấn các phương pháp giải quyết tình trạng này một cách tốt nhất. Đảm bảo sức khỏe răng miệng của bạn ngay khi còn có thể!
Bác sĩ Lê Nho Chuyên tốt nghiệp chính quy khoa Răng - Hàm - Mặt của Đại học Y Hà Nội. Thực hành lâm sàng tại bệnh viện khoa Răng - Hàm - Mặt ở Bệnh viện Việt Nam - Cuba và đi sâu vào cấy ghép implant, nha khoa thẩm mỹ.
